آنچه لازم است درباره عکس رنگی رحم بدانید!

Hysterosalpingography یک فرایند تصویربرداری پزشکی برای بررسی لوله های فالوپی و رحم زنان است که با استفاده از اشعه ایکس و تزریق ماده حاجب، تصاویری از داخل رحم و لوله های فالوپی حاصل می شود. این فرایند به منظور تشخیص علل ناباروری زنان و یا بررسی علل دیگر مانند عفونت ها، فیبروئیدها و آنومالی های رحمی انجام می شود.

HSG برای ارزیابی دستگاه تناسلی زنان است که کاربردهای متعددی در زمینه پزشکی دارد. برخی از این کاربردها عبارتند از:

تشخیص بیماری های رحمی و لوله فالوپی

HSG برای تشخیص علل ناباروری زنان استفاده می شود، به ویژه ارزیابی آناتومی رحم و باز بودن لوله های فالوپ برای تشخیص انسداد یا چسبندگی لوله های رحمی، تنگی، آنومالی‌، سقط های مکرر، فیبرم و یا پولیپ های رحمی و یا ناهنجاری های ساختاری در رحم.

بررسی عفونت ها

می تواند به عنوان یک ابزار برای تشخیص عفونت ها در رحم و لوله های فالوپی مورد استفاده قرار گیرد.

ارزیابی عوارض پس از عمل جراحی

پس از انجام عمل جراحی رحم یا لوله های فالوپی، می تواند برای ارزیابی وضعیت پس از عمل استفاده شود.

بررسی تخمک گذاری

ممکن است برای ارزیابی فعالیت تخمک گذاری در برخی موارد استفاده شود.

راهنمایی در فرآیند جراحی

همچنین می تواند قبل از انجام جراحی رحم یا لوله های فالوپی به عنوان یک روش تصویربرداری مورد استفاده قرار گیرد تا به پزشک کمک کند.
نکته: افرادی که باردار هستند یا عفونت لگنی دارند بهتر است این تست را انجام ندهند.

عکس رنگی رحم، که به عنوان Hysterosalpingography(HSG) نیز شناخته می شود، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در زیر برخی از مزایا و معایب آن را توضیح می دهیم.

مزایا

تشخیص دقیق تر: عکس رنگی رحم به پزشکان کمک می کند تا بررسی دقیق تری از داخل رحم و لوله های فالوپی انجام دهند و عوارض، آنومالی‌ها، مسدودیت یا تنگی را تشخیص دهند.
غیر تهاجمی بودن: یک روش غیر تهاجمی است که نیاز به جراحی باز یا برش ندارد. این به معنای کاهش خطر عفونت و زمان بهبود است.
قابلیت بررسی در لحظه: به پزشکان این فرصت را می دهد تا فرآیند را در لحظه بررسی و نتایج را به تفسیر کنند.

معایب

ناراحتی و درد: در برخی از موارد، HSG ممکن است باعث ناراحتی و درد در زمان تزریق ماده حاجب شود. این عارضه معمولا موقت است و بلافاصله پس از اتمام فرایند بهبود می یابد.
خطر عفونت: هر فرآیند پزشکی با خطر عفونت همراه است، اما با رعایت تمامی استانداردهای بهداشتی، خطر عفونت در HSG به حداقل ممکن کاهش می یابد.
حساسیت به ماده حاجب: در برخی از موارد، برخی افراد ممکن است نسبت به ماده حاجب حساسیت داشته باشند، که ممکن است باعث عوارض آلرژیک شود.

همانطور که می دانید این تست برای تشخیص علل ناباروری در زنان بسیار مفید است و برای انجام آن ابتدا از بیمار خواسته می شود تا لباس یکبار مصرف پوشیده و روی تختی که زانوها از دو طرف خم می شود دراز بکشد، در این حالت پزشک ناحیه آلت تناسلی و واژن را برای دسترسی به رحم ضدعفونی کرده و از ابزاری به نام اسپکولوم برای دسترسی راحت تر به دهانه رحم، درون واژن استفاده می کند (برای اینکه دهانه رحم از هم باز شود) و در حالیکه یک لوله ی پلاستیکی نازک به نام کانولا را درون کانال دهانه رحم قرار می دهد ماده حاجب را به درون آن تزریق می کند این ماده حفره رحم را در طول تصویربرداری متمایز و برجسته می کند و امکان مشاهده هرگونه ناهنجاری یا انسداد را برای تشخیص بهتر پزشک فراهم می کند. پس از تزریق ماده حاجب که در این حالت ممکن است گرفتگی اتفاق بیفتد پزشک با استفاده از دستگاه اشعه ایکس عکس های رنگی از داخل رحم و لوله های فالوپی تهیه می کند و نتایج آن را برای تشخیص تفسیر می کند. در پایان کار کانولا را از داخل رحم بیمار خارج کرده و بیمار به حالت طبیعی و اولیه خود باز می گردد.

قبل از تست باید موارد زیر رعایت شود:
بهتر است حدود یک ساعت قبل از تست از داروهای مسکن استفاده کنید.
برای جلوگیری از عفونت بهتر است از قبل انجام تست از آنتی بیوتیک ها استفاده شود.
بهتر است همراه داشته باشید چون ممکن است گرفتگی عضلات داشته باشید.

پس از انجام تست توصیه می شود از یک پد بهداشتی برای خروج اضافی رنگ و خونابه های احتمالی استفاده شود. همچنین باید بدانید ممکن است عوارضی چون گرفتگی عضلات، سرگیجه، ناراحتی معده، حالت تهوع ویا خونریزی کم به مدت یک الی دو روز اتفاق بیفتد.

این تست معمولا حدود 30 تا 45 دقیقه طول می کشد و ممکن است در طول این زمان برخی از بیماران درد و ناراحتی احساس کنند اما این علائم بعد از چند ساعت بهبود می یابد.
البته لازم به ذکر است که این ناراحتی را با استفاده از بی حسی تا حد زیادی کاهش می دهند.
نکته: بهترین زمان انجام، روز 7 تا 13 سیکل قاعدگی و قبل از تخمک گذاری برای اطمینان از باردار نبودن است.

تست HSG اندکی درد و ناراحتی دارد و در حین تزریق ماده حاجب نیز ممکن است گرفتگی عضلات اتفاق بیفتد و اگر لوله ها مسدود باشند این گرفتگی ممکن است بیشتر هم شود و معمولا از پنج دقیقه تا چند ساعت بعد از انجام تست هم گاهی احتمال دارد به طول انجامد.

HSG و سونوگرافی دو روش مختلف تصویربرداری هستند که از هردو به منظور تشخیص علل ناباروری در زنان استفاده می‌ شوند اما این دو روش تفاوت‌هایی باهم دارند که تفاوت های اصلی آن ها موارد زیر است:
HSG یک روش تصویربرداری رنگی با استفاده از اشعه X است در حالیکه سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی تصاویر تشخیصی از داخل بدن بیمار ایجاد می کند.
در HSG ماده حاجب به داخل رحم تزریق می شود ولی در سونوگرافی از ژل واژینال استفاده می شود.
HSG برای تشخیص عوارض، آنومالی ها، مسدودیت و تنگی در لوله های فالوپی و رحم است اما سونوگرافی قابلیت تشخیص بیماری های زنانه مختلف را دارد.
هزینه انجام HSG بالاتر از هزینه سونوگرافی است.
انتخاب روش مناسب تشخیصی به نوع بیماری و تشخیص پزشک دارد که چه روشی استفاده شود.

همانطور که توضیح داده شد با استفاده از HSG، برای دیدن و بررسی کلی رحم و لوله های فالوپ از ماده حاجب درون آن ها استفاده می شود و در این حین اگر اشعه ایکس نشان دهد که رنگ در لوله های فالوپ جریان دارد و بیرون بریزد و در نزدیکی روده پخش شود به این معناست که لوله ها باز هستند و اگر رنگ با مانعی برخورد کند که مانع از جریان شود و بیرون نریزد، یعنی لوله های فالوپ مسدود هستند.

یکی از روش‌های تشخیصی مهم برای تشخیص علل ناباروری در زنان هیستروسالپینگوگرافی است. این روش با استفاده از تزریق ماده حاجب به داخل رحم و سپس تصویربرداری با اشعه ایکس، به تشخیص مشکلات مختلف در رحم و لوله های فالوپی و همچنین نقصان ساختاری در آن ها کمک می کند.
چنانچه قصد انجام عکس رنگی رحم در پیروزی | شرق تهران را دارید می توانید به مرکز رادیولوژی و سونوگرافی ژرفا به سرپرستی دکتر سعید خسروی مراجعه کنید.


منبع:
my.clevelandclinic